Bu içeriği 2015 yılında eski sitemde oluşturmuştum. Yıllarca liderliğini korudu ve bir çok kişiye doğru yolu göstererek güzel projelerin oluşmasını sağladı. Gelişen teknolojileri ele alarak güncel bilgilerle revize edip sizlerle paylaşmanın zamanı geldi. Bu içerik umarım binlerce kişiye olduğu gibi sizin içinde faydalı olur.
Boş zamanlarınızı değerlendirebileceğiniz, bol miktarda para kazanabileceğiniz, hatta ve hatta çalışanları olan büyük bir şirket sahibi olabileceğiniz bir durum söz konusu olabilir. Bu yüzden bütün işlerinize ara verin, kahvenizi alın ve dikkatle okuyun.
Bir web sitesi kurmak çok kolay, para kazanabileceğiniz bir web sitesi kurmak hiç de kolay değil. Bu sektörü birbirinden farklı görevleri olan, yüzlerce parçadan oluşan bir yapı olarak değerlendirin. Başarılı olabilmemiz için yüzlerce farklı görevi olan parçalardan en doğrularını, en doğru yerlerde kullanmalıyız.
Bunu yapabilmemiz için bir iki yıllık tecrübe yeterli değil. Bu sektöre yıllarca emek harcadığı halde gelir elde edemeyen arkadaşlarla tanışıyorum. Gerçekten tecrübe edinirsek kesin kazanır mıyız peki? Hayır! İzlenimlerime göre tecrübeli kişilerin %20’si bir miktar gelir elde ediyor.
Ben çok uzun bir süredir bu sektördeyim ve sayısız projelerde yer aldım. Size en doğru bilgileri aktararak para kazanabileceğiniz bir web sitesi hazırlama imkanı sunacağımı düşünüyorum. En azından yolunuzu kısaltacağıma, doğru yolda ilerlemenizi sağlayacağıma eminim.
Bu yazıda daha çok izlememiz gereken doğru yolu öğreneceksiniz. Başarılı olabilmeniz için sizin kararlılık ve emek gerekir. Yıllardır bu sektörde olduğum için birçok webmaster arkadaşım oldu. Gözlemlerimde bu işlere yeni başlayan arkadaşların bilinçsiz bir şekilde yıllarca zaman kaybettiklerini görüyorum. Onlarca site açıp kapattılar, aylarca hatta yıllarca ilerde başarısız olduğu için kapatacakları sitelere emek ve para harcadılar. Belki tecrübe oluyor ama bu zamanı ve parayı doğru projeye doğru bir şekilde uygulayarak başarılı olabilirsiniz. Bu amaçla sizin ilk adımınızı sağlam bir şekilde atmanıza yardım edeceğim.
İnternet ve para
İnternet 2003-2005 yıllarında ADS’in yaygınlaşmasıyla büyük bir hızla gelişmeye başladı. O dönemler Türkçe alan adları ve çılgın paraların kazanıldığı projeler boştaydı. araba, televizyon, İstanbul, Ankara vb. binlerce alınabilecek alan adlarını o dönemler aldığınızı düşünün. Bunu yapanlar oldu ve büyük paralar kazandılar. O dönemler benzeri olmayan projelerin hayata geçirildiğini düşünün. Bu sektörde ilk olmak çok önemlidir ve ilk olanın tahtını kolay kolay elinden alamazsınız. İlk olanlar çok kazandı ve hala kazanıyor.
O dönemler Google gibi büyük arama motorları için ufak hileler yapılarak milyonlarca ziyaretçisi olan sitelere sahip olunabiliyordu. Böylelikle büyük paralar kolay yöntemlerle kazanılabiliyordu. Günümüzde internette binlerce ürün satılıyor, milyonlarca reklama tıklanıyor. Hemen hemen her sektörde rekabet var. Her geçen gün internetten para kazanmak daha çok zorlaşıyor. Anlayacağınız işimiz çok çok daha zor.
Bu yüzden…
İnternetten bir web sitesiyle para kazanma mantığı, kazanmak için kazandırma temelinde olduğunu unutmayın. Çünkü daha önce web siteniz olmadı ve bu sektöre çok yabancısınız. Bu yüzden yüz tanıma teknolojisiyle dünyada size en çok benzeyen kişiyi bulacak bir site yapacak imkanınız yok. Sizin için en mantıklı hedef, ziyaretçi sayısı her zaman yükselen web siteleri geliştirmektir. Ziyaretçilerinizle farklı firmalara 10 lira kazandırıp, 1 lira kazanacağınız projelere yoğunlaşmalısınız.
Web site modelleri
Bu model projenize göre şekillenecek. Proje seçimi – neler yapabilirim konusuna karar verdiğinizde, projenize uygun alt yapıyı seçeceksiniz. Sizi ilgilendirecek olanlar blog ve forum uygulamalarıdır. Ayrıca video, haber, alışveriş siteleri için hazır web tabanlı uygulamalarda kullanılabilir fakat yeni başlayanlar için doğru bir seçim olmayacaktır. Hiç bir teknik bilginiz, tecrübeniz yokken kaynak tüketimi yoğun olan video veya rekabet oranı çok yüksek olan haber, alışveriş gibi tecrübe isteyen projelere yoğunlaşmanızı tavsiye etmem.
Şimdi blog ve forum uygulamalarıyla ilgili bilgi edinelim.
Blog: Kişisel bloglar, yemek tarifleri, moda, zayıflama yöntemleri, teknoloji gibi bir çok konuda bilgiler paylaşabileceğiniz, ziyaretçilere sitenizi takip etme ve konulara yorum yapma imkanı sunan web tabanlı uygulamadır. Projenize göre blog alt yapısı kullanmayı uygun görürseniz işiniz çok daha kolay olacaktır.
Blog sitenizi açabilmeniz için çok kaliteli ücretsiz yazılımların olması, bu tercih için çok büyük bir avantaj.
Blog siteleri içerik bakımından yazar veya yazarlar tarafından geliştirilebilir. Ziyaretçileriniz sitenizin içeriğiyle ilgili paylaşımlarda bulunamaz. Yani blog sitenizin içerik durumu tamamen sizin veya varsa ekibinizin çalışmalarıyla yön bulacaktır. “Web sitesi nasıl kurulur” başlığı altında kullanabileceğiniz en iyi hazır blog yazılımlarından daha detaylı bahsedeceğim.
Forum: Daha çok bu işe yani başlayan kişilerin ilk tercihi olmuştur. Bir dönemler bir konuyu yüzlerde forum sitesinde bulabilirdik. Yüzlerce genel forum (bütün konulara yer veren) siteleri vardı ve hepsi neredeyse aynı konulardan oluşurdu. O dönemler kopyala yapıştır olayı çok yaygındı. Yani içerikler hemen hemen bütün forumlarda aynıydı. Linkleri ziyaretçilere gizleyerek veya konunun devamı için üye olma şartı koyarak üye sayılarını arttırmaya çalışırlardı. Hepsi tek tek kapandı. O dönemlerden kalma forum sitesi tutmaz mantığı hala devam ediyor.
Aslında forum siteleri doğru yönetilirse belli bir aşamadan sonra onlarca hatta yüzlerce kişinin içerik ürettiği, kendi kendini büyülten bir site olabilir.
Ziyaretçilerin çoğu bir blog sitesinden ihtiyacı olan bilgiyi alır, sormak istediği bir konu olursa forum sitelerine gidip sorar. Zaten forum sitelerinin can alıcı ayrıcalıkları sorulardır. Genelde destek amaçlı kullanıldığı için ziyaretçiler daha çok sorular üretir ve sitemiz bu sorularla arama motorlarında listelenmeye başlar. Buda ziyaretçi, devamında üye olarak geri döner. Ücretsiz bir çok forum uygulaması var lakin emek harcayıp para kazanmayı amaçladığınız için önerilerimde ücretsiz forum uygulamaları olmayacak. Ücretsiz forum uygulamaları işinizi görmez demiyorum ama bir blog sistemi gibi sade bir yapısı yok. Çok detaylı özellikleri olan geniş bir uygulamadır. Hedefiniz büyükse temeliniz sağlam olsun derim.
Blog ve forum arasındaki artıları ve eksileri temel düzeyde özet bir şekilde yorumladık. İlerleyen başlıklarda ikili hakkında detaylı bilgiler olacak.
Web sitelerinden para kazanma yöntemleri
Çok ince bir noktadayız. Web siteleri ve para kazanma yöntemleri oldukça geniş bir konudur. En doğru tercihi en doğru yöntemle uygulayamazsanız kazancınız tatmin edici olmayacaktır. En yaygını ve basiti olan sitemize reklam almak ve para kazanmak tercihi bile çok detaylı bir konu. Para kazanma yöntemlerinin hepsine yer verirsem bu konu bitmez, ayrıca gereksiz zamanınızı almış olurum. Bu işe yeni başlayan kişiler olarak uygulayabileceğiniz en uygun iki yöntemden, yani reklam alma ve satış ortaklığı yöntemiyle ilerleyeceğiz.
Reklam almak: Sitemize reklam firmalarından aldığınız kodları yerleştirerek reklam yayını yapıyorsunuz. Reklam firmalarının fiyatlandırma seçeneklerine göre gösterim veya tıklama sayısına göre kazanç elde edebilirsiniz. En yaygın reklam modeli bu ikisidir. Sitenizdeki reklamlar ziyaretçileriniz tarafından tıklandıkça para kazanırsınız.
Satış ortaklığı: Bu modelde örnek olarak tamamen atmasyon olan r30 model cep telefonunu kullanacağım. X firma r30 modelinde bir telefon üretip online olarak satışını yapıyor ve bu telefon 100 liradır. Biz x firmanın sitesine giriyoruz ve varsa satış ortaklığı için üye oluyoruz. Bu firma satış ortaklığı için bize bir link verecektir. Bu linki kendi sitemizde yayınladık. Sitemizdeki ziyaretçilerden biri bu linke tıklayarak x firmanın online satış yaptığı siteye gitti ve telefonu satın aldı. Bizde bu satıştan para kazanmış olduk. X firması satın alan kişinin bizim sitemizdeki bağlantıdan geldiği için bize komisyon veriyor. Neden bizim sitemizdeki bağlantıdan alsınlar diye düşünürseniz eğer bir çok sebebi var.
Örneğin sitenizde r30 kamera testi başlığı altında bir konu açtınız ve yayınladınız. Telefonun kamera kalitesini öğrenmek isteyen kişiler arama motorlarında yaptığı aramalar sonucunda sitenize gelecek ve testinizin sonucuna göre telefonu almaya veya almamaya karar verecek. Bu ve benzeri bir çok içerik oluşturarak satış yapabilirsiniz.
Ücretlendirmeler firmadan firmaya değişiyor. Mesela benimde satış ortaklığımın bulunduğu bir firma hem bize hem satın alan kişiye ayrıcalık sunuyor. Yani benden alırsan 5,00TL Kerem’den alırsan 4,00TL gibi. Bu şekilde alıcılar için daha cazip hale geliyoruz.
Öneri: Gerçekten kaliteli hizmetlerin veya ürünlerin satış ortaklığını yapın.
Proje seçimi – neler yapabilirsiniz?
En can alıcı başlıktayız. İlk başlarda bahsettiğim gibi bu işlere ilk başlayan arkadaşlar bir çok site açıp boşa emek ve para harcar. Bel siz daha tecrübelisiniz ama bilinçli bir şekilde daha kesin adımlar atabilmeniz için bu başlığı çok dikkatli değerlendirin.
Genel içerikli projeleri kafanızdan silin. Her konuya yer veren sitelerin bir yerlere gelebilmesi bir kaç kişiden oluşan kadrolar için imkansız gibidir. Tek bir konuya yönelmeniz daha mantıklıdır. Yani haber içerikli bir projede başarı oranınız %1, İstanbul haber içerikli bir projede başarı oranınız %30, Üsküdar haber içerikli bir projede başarı oranınız %60’tır.
Örnekte haber kelimesinin kitlesi bildiğiniz gibi çok büyük, günde milyonlarca ziyaretçisi oluyor. Sizin bu projede sitenize bir ziyaretçi çekmeniz bile çok zor. Üsküdar haber kelimesinin kitlesi haber kelimesine göre çok çok daha az ama sitenize 100’lerce ziyaretçi çekme şansınız daha yüksek.
Aslında projeyle beraber sonunu da belirliyoruz. Bu yüzden çok detaylı bir şekilde düşünmelisiniz, incelemeler yaparak en doğru kararı vermelisiniz.
Başarı oranı yüksek bir proje istiyorsanız uzman olduğunuz bir konuya yönelin.
Konuya hakim olduğunuz bir projeyle içerik bakımından daha zengin siteler oluşturabilirsiniz. Ziyaretçilerinize doğru bilgiler sunar, sorularına doğru cevap verebilirsiniz. Bu sayede bir sonraki başlık olan, Seo – arama motoru uyumluluğunda bulunacak olan ziyaretçileri sitede tutma oranı artacak ve her konuda daha güçlü bir site olacaktır. Gittikçe büyüyen, ziyaretçisi artan bir site olması için, ziyaretçiyi sitede tutabilmeniz çok önemlidir.
Bu yüzden proje seçiminde sunabileceğiniz içerik kalitesini kesinlikle en ön planda tutun.
Projenin ilgili kitleye veya arama hacmine göre değerlendirmeye almanızı hiç önermem. Dediğim gibi profesyonel olduğunuz alanlara yönelin. Sıfırdan başlayan kişiler olarak, kitlesi çok diye çocuk oyunları içerikli bir site açarsak başlamayın.
Hiç bir konuda bilgim yok ama yemek tarifleriyle ilgili bir site açar, tarifleri okur öğrenir kendimce yorumlarım derseniz eğer; dikkate almanız gereken çok önemli bir konu var. Google amca dört gözle sizin bunu yapmanızı beklemiyor. Bu tarz projelerin bir sonraki başlıkta bahsedeceğim benzer içerik konusunda olumsuz etkileri olacaktır. Arama motorları benzer içeriklere pek kulak asmaz. Ne kadar değiştirirseniz değiştirin patates patatestir. Arama motorları daha önce mücadele ettiği kopya içerik konusunda artık çok gelişmiş bir durumda. Bu bir sonraki başlığın konusu olduğu için sadece özetledim.
Proje geliştirirken dikkate almanız gereken önemli başlıklar
Bilgi sahibi olduğumuz konular: Özet olarak sitenize hakim olabilmeniz için içeriğine de hakim olabilmeniz gerekiyor. Proje seçiminde en önemli ve en belirleyici kriteriniz bu olsun.
İlgili kitle: Daha önce örnek verdiğim haber sitelerine takılıp kumanda piliyle ilgili bir proje geliştirmeyin. Kumanda piliyle ilgili kaç takıntılı adam vardır ki? Sizce kaç kişi en uzun ömürlü kumanda pili diye arama yapar. Bu konuyu iyice değerlendirmeniz lazım. Sonuçta amacınız para kazanmak ve bunu sağlamak için ziyaretçilere ihtiyacınız var. Pil değil de, daha değerli ama az aranan ve satılan bir ürün üretiyor veya ciddi anlamda kar payı alabiliyorsanız tabii ki projelendirilebilir.
Alt yapı: Blog ve forumdan bahsetmiştim. Projenizi bu iki uygulamadan birinde geliştirilebilir olmasına dikkat etmelisiniz. Ziyaretçilerinizin videolar yüklemesi gereken bir projeye kalkışmazsanız iyi olur. Daha çok yenisiniz.
Proje geleceği: Hatırlayamadım ama sektörün devlerinden biri büyük bir projeyi devreye soktu. Bunu değerlendirmek isteyen webmaster arkadaşlarımız hemen yeni siteler açarak o proje hakkında bilgiler, kullanımı gibi içerikler paylaşmaya başladı. Sonra o dev proje birden yok oldu. Geleceği olmayan bir projeye zaman harcayan arkadaşımızın emekleri boşa gitti. İlk siteniz olacağı için risk almayın ve karar verdiğiniz projenin geleceğini iyice araştırın.
Devamlılık: Öyle bir proje olsunki her zaman bir şeyler ekleyebilin. Sürekli gelişen, ziyaretçisi artan bir site olması için devamlılığın olması şart. Örnek olarak hayvanları ele alalım. Projeniz sineklerle ilgili olsun, kaç konu ekleyebilirsiniz? Sinek ilaçları, perdelikler, sivri sinek, zehirli sinek vs. Köpekler veya kuşlarla ilgili bir proje olduğunu düşünün, kafadan bin konusu var. İlgili kişiler çok, sürekli tartışma ortamı olan bir proje.
Rakipler: Bir iki hafta önce değerlendirmeye aldığım ve vazgeçtiğim proje bu konuyu çok iyi bir şekilde açıklayacaktır. Çok kaliteli bir alan adı olan iftarsaati (.) net için blog sitesi açıp değerlendirmeyi düşündüm. Arama motorlarında ilgili kelimeleri arattım ve rakibin yerini sabitlediğini gördüm. Bu projenin yılda bir ay kazandıracağı düşünürsek, güçlü olan rakip siteyle mücadeleye girmek pekte mantıklı değil. Bu yüzden vazgeçtim ve alan adını satmanın daha mantıklı olduğuna karar verdim. Sizde projenize karar verirken rakiplerinizi araştırın. Kazanç durumuna göre yüzeysel bir değerlendirme yapın.
Web sitesi ve alt yapı
Alan adı, barındırma ve yazılım konularına geçmeden önce bir web sitesinin çalışma mantığını anlamanızı istiyorum.
Alan adı nedir: Alan adı, domain dediğimiz şey, sitenize vereceğiniz isim, yani adrestir. birblog.com gibi sitenize erişim sağlayacağınız adres.
Barındırma hizmeti nedir: Sitemizin içeriğini saklayan ve çalıştıran uzaktan bağlantı kurduğunuz bilgisayar diyelim. Veri merkezlerinde yüksek donanımlı bilgisayarlardan belli bir trafik ve alan satın alırısınız. Bu bilgisayarlara sunucu diyoruz. Trafik sunucuyla olan veri alışverişinin limitini belirliyor. Sitemizin ziyaretçisine, kullandığımız yazılımlara ve içeriğe göre trafik kullanımı değişir.
Hosting nedir: Bir sunucudan bir çok kişiye verilen hizmete diyoruz. Yani bir sunucunun içerisinde 20 site olduğunu düşünün. Bir sunucunun birden çok parçalara bölünüp hosting paketleri olarak temin edilmesi.
Buraya kadar temel hizmetlerin ne işe yaradığından özet olarak bahsettim.
Alan adı ve hosting seçiminin projenizi ne denli etkileyebileceğinden ilerleyen aşamalarda bahsedeceğim. Çok önemli bir konudur!
Seo – arama motoru uyumluluğu
Seo, webmaster dünyasının en gözde meleğidir. search engine optimization kısaltması olan “seo” web sitenizi arama motorlarına uyumlu hale getirmek için yapılan çalışmaları kapsıyor. Seo kavramı bir web sitenin içeriği, konularda kullandığınız başlık, kullandığınız resimler, sitenizdeki link çıkışları, yazı rengi vs. saymakla bitmeyecek hemen hemen her noktayla ilgilidir.
Seo çalışması adı altında hizmet veren sayısız firma ve seo uzmanı var. Ayrıca webmaster forumlarında seo açısından faydalı olduğu iddia edilen bir çok hizmetin satışı yapılıyor. Link satışı, tanıtım yazısı falan filan. Ve bitmek bilmeyen seo yöntemleri başlıklı yazılar.
Kesinlikle bu konularla, kişilerle kafanızı karıştırmıyorsunuz.
Ben yıllardır bu sektördeyim, şuana kadar hiç bir seo çalışması satın alma ihtiyacı duymadım. Google eskisi gibi değil artık. Bizi bizden iyi tanıyan, dünyanın en büyük teknoloji geliştiricisine karşı uyanıklık yapmaya çalışmayacağız. Bu yüzden her seo makalesini ve söylenenleri dikkate alıp kafanızı karıştırmayın.
Google kullanıcısına en iyi içeriği en hızlı şekilde sunmak için siteleri yüzden fazla kategoride değerlendiriyor. Google temel algoritmasını hiç bir zaman paylaşmadı. Hadi biliyoruz diyelim, Google sürekli kendini güncelliyor ve yeniliyor. Bu yüzden link inşasıymış, falanmış filanmış hiç kurcalamıyoruz. Emin olun arama motorlarını aldatmak kolay değil ve daha da kötüsü kalıcı bir çözüm değil.
Aşağıdaki başlıklar dışında hiç bir seo çalışması yapmayın!
- İçerik kalitesi (%100 önemli)
- Kullanıcı odaklı bir tasarım (%70 önemli)
- Hız (%100 önemli)
Bu üç madde göründüğü kadar kolay değildir. Detay okumak istemezseniz kısaca özetleyelim.
1- İçerik kalitesini sağlamak için kullanıcıya istediğini veren, öz, anlaşılır, zengin, uygun bir başlık, akıcı yazım dili, düzgün Türkçe gibi bir çok açıdan kusursuz olmalısınız. Seo çalışması bu alanda uygulanabilir. Oluşturacağınız içerikle ilgili ön araştırma yaparak rakiplerinizi inceleyebilir, daha uygun bir planlama yaparak iyi bir içerik oluşturabilirsiniz.
2- Kullanıcı odaklı bir tasarım, ziyaretçilerinizin sitede kalma süresiniz, diğer içerikleri görüntüleme oranını arttırır. Eğer içeriğiniz font, stil, renk gibi uygun olmayan tercihler nedeniyle okunmaz haldeyse ziyaretçisi sitenizde tutamazsınız.
3- Hız, eğer siteniz zamanında açılmıyorsa diğer hiçbir şeyin anlamı yok desek yeridir. Google kullanıcılarına en iyi içeriği, en kısa sürede vermek istiyor. Yani siteniz geç açılıyorsa Google size ziyaretçi yönlendirmeyecektir. Bu detaylı ve uzmanlık isteyen bir konu. Piyasada hızlandırma işi yapanlardan uzak durun.
Başlangıç aşamasında seo ile ilgili bilmeniz gerekenler.
Alan adı (domain) ve seo önemi
Proje kararından sonra en zor aşama alan adına karar vermektir. bir web sitesi için gerekenler başlığı altında nereden alan adı alabileceğimizi anlatacağım. Alma işi kolay da, karar vermesi ve istediğiniz alan adına yakın uygun bir alana adı bulmanız zor. Örneğin projeniz zayıflama yöntemleri diyelim. Alan adınızın içeriğine uygun olması seo açısından bir ayrıcalık olacaktır. Eğer hedef kelimeniz zayıflama yöntemleri ise alan adımızın zayiflamayontemleri (.) com veya net olması ilk etapta büyük avantaj olacaktır. Yıllar önce bu alan adı benimdi. Şimdi bu alan adını almak imkansız çünkü başkaları tarafından çoktan alındı. Alan adı zaten uzun sonuna bir şeyler ekleyerek daha uzatırsak bu sefer seo açısından eksiye düşen bir durum olacak.
İçeriğe uygun alan adı seo açısından önemli olsa da eğer imkanınız yoksa marka olabilecek bir alan adı tercih edebilirsiniz. Dert etmeyin yani, içeriğiyle alakası olmayan bir çok büyük site var. Kaliteli içerikle on günde yakalayacağınız başarıyı yirmi günde yakalarsınız.
Domain uzantısı ve seo önemi
.com, .net, .org gibi .co, .tr şeklinde onlarca uzantı tercihimiz var. Kimileri uzantının hiç bir önemi olmadığını savunuyor. Kimileri en iyi .com sonra .net olarak düşünüyor. Bana göre alışılmış olan .com en idealidir. Böyle düşünmeme rağmen .co uzantılı bir çok güçlü sitelerin varlığını inkar edemem. Fakat biz yeni başladık ve her şey en güzelinden olsun istiyoruz. İstediğimiz alan adını .com olarak alamıyorsak .net olarak sorgulayalım.
Birde .com.tr uzantılı alan adları var. com.tr ülkemizin en prestijli alan adlarıdır. com.tr alan adı almak çok zor olduğu için bir çok alan adı alınabilir durumdadır. Örneğin büyük bir pazarı olmasına rağmen zayiflamayontemleri (.) com.tr alan adı şuan alınabilir durumda. Bu ve benzeri alan adlarını alabilmeniz için marka tescili yapmamız gerekiyor. İlk projemiz için oldukça masraflı olacağı için hiç kafa yormuyoruz. Şirketiniz varsa daha kolay.
Kişisel blog sitesi açacaksanız eğer ad soyad şeklinde kolayca .com.tr alan adı alabilirsiniz. Marka tescili veya şirket olmasına gerek yok. com.tr alan adlarının seo açısından eskisi gibi değeri kalmadı deseler bile azda olsa artısı olduğunu düşünüyorum.
Ayrıca akılda kalıcılığı ve benzer alan adlarıyla karıştırılma durumlarını değerlendirmenizde fayda var. Sonuçta çöp site yapmıyorsunuz.
Barındırma hizmeti seçiminde seo önemi
Seo açısından alan adından daha önemli bir konudur. Seo denince benim aklıma gelen ilk konu içerik ve barındırma hizmetidir. Saçma sapan bir alan adını çok kaliteli bir içerikle marka haline getirebilirsiniz ama kötü bir sunucunun eksilerini hiç bir artıyla kapatamazsınız. Sitenizin barınacağı sunucu yavaşsa veya aynı sunucuda yasa dışı çöp siteler varsa sizin siteniz de etkilenecektir. Seçim yaparken dikkat etmemiz gereken hosting veya sunucu hizmetlerinden bahsedeceğim.
Hosting, sunucu seçimi “hız ve seo”
Evet en önemli noktalardan birindeyiz. Ne demiştik Google kullanıcısına en iyi içeriği en hızlı şekilde sunmak ister. Bu durumda hosting veya sunucu seçiminde çok dikkatli olmalısınız. Sitenizin hızının %90’lık bir bölümü barındırma hizmetinin kalitesine bağlıdır. Sunucunuzun yanıt süresini test etmelisiniz. Sunucu yanıt süresi kullanacağınız hazır yazılımlara ve içerik türüne göre değişebilmektedir.
Lokasyon ve seo: Kullanacağınız sunucunun bulunduğu ülkenin bence çok büyük bir önemi yok. Türkçe içerikte bir siteniz olacaksa Türkiye’de bulunan bir sunucu kullanmalıyız diye düşünebilirsiniz. Doğru bir mantık olsa da, ne yazık ki ileri teknoloji ve ağ yapısı çoğu yerli firmada bulunmuyor. Siz bu yazıyı okuduğunuzda durum değişmiş olabilir. Araştırmanıza yerli yabancı bütün hosting firmalarını dahil edin.
Bu ayrıntıdan, seo açısından lokasyon çok önemlidir vurgusu yapan seo danışmanlarının varlığı nedeniyle bahsettim.
Tabii ki yerli firmalarla çalışabilirsiniz, sadece hosting araştırmanıza lokasyon ve seo önemi gibi hatalı bir değerlendirmeyi dahil etmeyin. Sayısız müşterimin sitesini yerli firmalarda barındırıyorum.
Bu kadar ayrıntıya nasıl dikkat edeceğim diye bu işten soğutmayın kendinizi. Bu konularda tecrübeniz olmadığını düşünürsek benim önerilerimi uygulamanız en doğru tercih olacaktır. Bu konularda çok titiz biri olduğumu bilmenizi isterim. Ayrıca ilk tecrübenizin hayal kırıklığıyla bitmesini istemem.
İçerik ve Seo
Şimdiye kadar olan bütün seo uygulamalarını, projenize karar verirken ve web sitemizin kurulumunu yaparken işleme alacaksınız ve bir daha uğraşmayacaksınız. İçerik ve seo konusu her zaman var olacak ve dikkat etmeniz gerekecek. Sitenizin gelişmesi ve kazancı tamamen içeriğinizin kalitesine bağlıdır. Bana göre en büyük seo yöntemi en kaliteli içeriği oluşturmaktır. Konumuz kalemse, kalemle ilgili en detaylı ve en doğru bilgileri sitenizde bulundurmalısınız.
Proje ve seo: İçeriğinizi arama motorlarında ön planda tutmak için, projenizi tek bir konuya yoğunlaştırmaktan daha önce bahsetmiştim. İçerik ve Seo konusunda ilk ve en önemli nokta olduğu için hatırlatıyorum.
Konu başlığı ve seo: Sitenizde yayınlayacağınız içeriğin başlığı, konuyla ilgili arama yapılan kelimelere yakın olmalıdır. Örneğin güzel bir pizza tarifini parmaklarınızı yiyeceksiniz başlığıyla doğru kişilere ulaştıramazsınız. pizza tarifi başlığıyla da ziyaretçi edinmeniz zor olur. Çünkü onlarca aynı başlıkla açılan konular var. İçerik konusunda başlığınız çok önemlidir. Bu tarz bir tarifte size önerim en güzel pizza tarifleri şeklinde bir başlık olabilir. Veya kitleyi biraz daha düşürüp sonuç alma oranını yükseltmek isterseniz çok kolay yapılan pizza tarifi gibi başlıklar kullanabilirsiniz. Siz mantığı anladınız. Daha fazla uzatmıyorum.
Özgün içerik: Gaha önce bahsettiğim bir konu. İçeriğiniz tamamen benzersiz, size özgün olmalıdır. Benzersiz içerik olmadan belli bir kitleye hitap etmeniz imkansız gibi bir şey. Kopya içeriğin Google gözünde ne kadar değersiz olduğu yazmıştım. Taviz veremeyeceğiniz en önemli konulardan biridir.
Yorumlar: Ziyaretçilerin konulara yorum yapması çok önemlidir. Arama motorları bunu takip edebiliyor ve yorum alan içerik kalitelidir mantığını yürütüyor. Özgün olsun detaylı olsun diye boş boş yazmayın. Kullanıcıya bilgiyi aktarın ve oda aklına takılanları sorsun veya teşekkür etsin. İlk başlarda dediğim gibi uzmanı olduğunuz alanda proje geliştirmenizin avantajlarından biride bu tarz içerikleri sağlayabilmenizdir.
Ziyaretçilerin sitede geçirdiği süre: Bir önceki başlıkta anlatmak istediğim kaliteli içerik bu noktada işinize yarayacak. Ziyaretçilerinizin sitenizde geçirdiği zamanı, arama motorları içeriğinizin kalitesini tespit etmek için kullanıyor. Eğer ziyaretçiler x sayfada uzun süreler kalıyorsa o sayfada bulunan içerik kalitelidir. O içeriğin konusuyla ilgili aramalarda siteniz üst sıralarda yer alacaktır. Bunu sağlamanız için yine alanında uzman olduğunuz projelerin önemi ortaya çıkıyor.
Güncelleme: Bu konuya yer vermeyecektim ama bu işe giriyorsanız eminim bir çok yerde sitenizi güncel tutmalısınız önerilerine rastlayacaksınız. Günde 1 konu ekleyin 10 konu ekleyin gibisinden her kafadan ayrı ses çıkıyor. Sakın dikkate almayın, bu durum sitenize zarar verebilir. Bu konuda emek harcayan arkadaşlar, güncel kalmak adına ziyaretçisini sitede tutmaya yeterli olmayan konularla sitesini çöplük haline getiriyor. Eğer sağlam bir içeriğiniz yoksa bırakın güncel olmasın.
Görsel kullanım: Konuyla ilgili ismi düzenlenmiş resimlerle konuyu süslemek önemlidir. Mümkünse kendiniz sıfırdan görsel oluşturun, çekin veya tasarlayın. Resimlerle ziyaretçinin dikkatini çeker, konuya yoğunlaşmasını sağlayabilirsiniz. Resimlerin sayfa yükleme hızını arttırmaması için kaliteyi bozmayacak şekilde boyutlarını düşürmelisiniz. Çok fazla kullanılması zararlıdır. WebP formatını şiddetle tavsiye ederim. Mevcut görselleri WebP formatına çevirebilmeniz online olarak mümkün, ufak bir araştırmayla kolayca bulabilirsiniz.
Site kurulumu
Bu içerik 2015 yılında hazırlandı. Bu aşamaya kadar olan kısımları düzenledim, gereksiz yerleri vs. kaldırdım. Şimdi site kurulum aşlamasındayız, gelişen teknolojiler her şeyi çok çok daha kolaylaştırdığı için o yıllardan kalan yöntemlerin artık geçerliliği yok. Bu yüzden kurulum aşamasını yeniden yazacağım.
Projeniz yemek tarifleriyle ilgili olacaksa kullanmanız gereken yazılım modeli blog ve cms sistemleridir. Araç tanıtımları, güzel sözler, ne nedir, dizi yorumları gibi birçok alanda proje kurgulayabilir, bu projeleri WordPress kullanarak hayata geçirebilirsiniz.
Bir çok açıdan WordPress kullanmanızı şiddetle tavsiye ederim. Ücretsiz, açık kaynak, güvenli ve esnek bir yapıya sahiptir. Hiçbir araştırmayla zaman kaybetmeyin, en takıntılı insanlar bile gönüş rahatlığıyla düşünmeden tercih edebilir.
Alternatif olarak Ghost Blog yazılımını inceleyebilirsiniz.
Turhost firmasından WordPress Hosting sayfasından başlangıç paketini seçin. Sonrası çok kolay olacak, gemin olun göz açıp kapatana kadar siteniz aktif olacak. Başlangıç paketini seçtikten sonra alan adınızı belirleyin ve ilerleyin. Sonrasında basit seçenekleri doldurup işlemi tamamlayın.
Diğer hosting firmalarını da tercih edebilirisiniz.
Satın aldığınız hosting paketinin yönetim panelinden WordPress kurulumu sayfasına girin ve site adı gibi bilgileri doldurarak kurulumu gerçekleştirin.
WordPress siteniz artık aktif. Yönetim paneline siteadresiniz . com/wp-admin adresiyle giriş yapın. Yeni yazınızı ekleyebilirsiniz. Hayırlı olsun.
Sitenizin tasarımını geliştirmek için mevcut seçenekleri değerlendirebilir veya binlerce WordPress temasından birini seçebilirsiniz. Lütfen tema seçmeden önce hızlı ve güvenilir olmasınıdan emin olun. Bu seçim biraz bilgi ve tecrübe ister. İyi araştırmalısınız.
Hosting ve alan adı almadan da bir blog açabilirdiniz. Hatta WordPress buna imkan sunuyor. Eğer WordPress’i öğrenmek isterseniz ücretsiz servislerden yararlanabilirsiniz. Projeniz için kullanmanızı tavsiye etmiyorum. İleriye dönük kısıtlamalar sorun olabilir, sitenizi geliştirmenizi engelleyebilir.
Aşağıda gri kutuya aldığım kısmı atlayabilirsiniz. Eski usul yazılım kurulumlarından bahsetmiştim. Artık ihtiyaç yok.
Web sitesi nasıl kurulur
İşin en zor kısmını atlattınız. Bundan sonrası çok kolay. Artık elinizde sağlam bir proje var ve yapmamız gereken bu projeyi bir web sitesiyle hayata geçirmek. Bu başlıkta bir web sitesi için gereken hizmetleri temin edeceksiniz ve sitenizi hayata geçireceksiniz. Forum veya blog hiç fark etmez, her web sitesi için ihtiyaç olan alan adı ve barındırma hizmeti gerekmektedir.
Web tabanlı uygulamalar nasıl çalışıyor
Bir web sitesi nasıl çalışır mantığını alan adı ve sunucu kavramlarını ele alarak kaba taslak anlamaya çalıştım. Şimdi hazır web tabanlı uygulamaların sunucu üzerinde nasıl çalıştığından bahsedeceğim.
Dosyaları sunucuya yükleriz ve bir veri tabanı oluştururuz. Sonra dosyalarınızın veri tabanıyla bağlantısı için kurulum aşlamasına geçeriz. Kurulum bittikten sonra alan adınızı kullanarak sitenize ve uygulamanızın yönetim paneline erişebilirsiniz. Eklediğiniz konuların içeriği veri tabanına kaydolur. Konuya eklediğiniz resimler dosyalarınızın bulunduğu dizine yüklenir. Örneğin page (.) php diye bir dosyanız var ve siz bu dosyayı alanadiniz (.) com / page (.) php şeklinde tarayıcıya girdik ve çalıştırdık. Tarayıcınıza o dosyada bulunan veriler yüklenecektir. Eğer o dosyada veri tabanından çekilen veriler varsa onlarda yüklenecektir. Yani veri tabanını kontrol eden sunucunuzdaki dosyalardır. Veri tabanı sizin ayarlarınızı, içeriklerinizi vb. bilgileri depolayan, dinamik olarak işlemenizi sağlayan sistemdir.
Ftp bağlantısını bilgisayarınıza yükleyeceğiniz bir programla sunucuya bağlantı kurarak yapmış olacaksınız.
Örnek Projelerle Blog ve forum kurulumu
Şimdi örnek projeler geliştirip, uygun hizmetleri satın aldıktan sonra, uygun yazılımın kurulumunu yaparak projeniniz hayata geçireceksiniz. Örnek projelere ve kurulumlara başlamadan önce sunucu veya hosting üzerine site kurulumu için öğrenmeniz gereken iki konuyu ele alacağız. Bu iki konuyu barındırma hizmeti aldıktan sonra uygulayabilirsiniz. Örnek projelerde size uygun olanı seçip ona göre barındırma hizmeti alacaksınız ve bu iki işlemi uygulayabileceksiniz.
FTP dosya yönetimi
Barındırma hizmetinizi satın aldıktan sonra mail adresinize aldığınız hosting veya sunucunun bütün bilgileri gelecektir. Alan adı ve hosting alımını farklı firmalardan yaparsanız; domain ns yönlendirmesi yapmanız gerekecek. Aynı firmadan alırsanız bu işleme gerek kalmayacak.
Mail’inize gelen bilgiler bu şekilde olsun:
- alan adı: website (.) com
- İp: 93.93.93.93
- Kullanıcı adı: strr
- Şifre: 12345
Ftp bağlantısı için buradan FileZilla programını bilgisayarımıza indirip yükleme işlemini yapın.
Resimde FileZilla ftp bağlantı programının görüntüsü var. Kırmızı renkle numaralandırdığım alanları bu şekilde dolduruyoruz.
- ftp.website (.) com
- strr
- 12345
- Butona tıkladığınızda bağlantı gerçekleşir.
- Gösterilen klasöre girin. Siteye yüklemek istediğiniz bütün dosyaları public_html klasörüne yükleyin.
Bu şekilde site kurmak adına en temel adımı atmış buldunuz. Kurulum için hazır blog veya forum uygulamalarının dosyalarını bu program sayesinde sunucuya yükleyebilirsiniz.
cPanel ve Mysql
Bahsettiğim gibi cPanel hosting yönetim paneliniz, Mysql ise veritabanınızdır. Veritabanı oluşturabilmeniz için cPanel’e girmeniz gerekiyor.
Cpanel bağlantısı nasıl yapılır: Çok kolay, bir önceki başlıkta örnek olarak kullandığınız sunucu bilgilerini kullanarak giriş yapın.
Tarayıcı olarak Chrome öneririm. Tarayıcınızı açıp adres satırına aşağıdaki cPanel giriş yöntemlerini deneyin. Genelde sunucu bilgilerinizin geldiği mailde direk bağlantı vardır ama olmadığını farzedelim.
- cpanel . website (.) com
- website (.) com/cpanel
- website (.) com:2083
Biri mutlaka cPanel giriş ekranını açacaktır. Açılan sayfada kullanıcı adına “strr” şifre alanına 12345 yazıp giriş yapın.
Mysq veritabanı oluşturmak: cPanel’e giriş yaptınız, şimdi veritabanı oluşturmanız gerekiyor. veritabanı bölümünden Mysql veritabanı sihirbazı sayfasına gidin ve ilk çıkan sayfada iki üç haneli bir veritabanı oluşturun. Örneğin st olsun. Bir sonraki sayfada veritabanı adı olarak stus olarak belirleyin ve şifre oluşturucuyu kullanarak şifrenizi belirleyin. Şifreyi kopyalayıp saklamayı unutmayın. Bir sonraki sayfada tüm ayrıcalıklar kutucuğunu kullanarak bütün seçenekleri seçin ve işlemi sonlandırın.
Artık sorunsuz oluşturduğunuz bir veritabanınız var. Bu işlem sonucunda elinizde bu bilgilerin olması gerekiyor. Örneğin hazır bir blog yazılımı olan WordPress dosyalarını ftp bağlantısı yaparak sunucuya yükledikten sonra kurulum yaparken sizden veritabanı bilgileri istenecek.
- Kullanıcı: strr_stus
- Veritabanı: strr_st
- Şifre: kopyalayıp saklamıştınız.
Kurulumda bu bilgileri kullanarak sitenizin veritabanı bağlantısını sağlamış olacaksınız.
Artık bu bilgiler sayesinde projenize göre sunucu veya hosting paketi satın alarak kurulum işlemlerini geçekleştirebilirsiniz.
Örnek proje Kişisel Blog: Bu proje için haliyle blog yazılımı kullanmalısınız. Daha önce bahsettiğim gibi projeniz blog uygulaması üzerinde olacaksa şanslısınız çünkü blog uygulamasında en kaliteli yazılımlar ücretsiz. Detaylı bir blog olsun ilerde geliştireceğim derseniz WordPress kullanın. Çok sade olmalı, içerik ön planda olsun derseniz Ghost blog öneririm. Bu ikili web tabanlı uygulamada ücretsizdir.
En popüler olanı WordPress. Çok yaygın bir şekilde kullanılan, eklentileri ve tema seçenekleri neredeyse sınırsız olan bir yazılımdır.
Ghost blog sadece yaz yayınla çerçevesinde tasarlanmış ve nodeJs teknolojisiyle kodlanmış çok sade ve hızlı bir yazılımdır. Kişisel blog projenizde Ghost kurulumundan bahsedeceğim. İkinci örnekte WordPress kurulumunu anlatırım. Tercihinize göre kişisel blog projenizde WordPress kullanabilirsiniz.
Örnek proje Yemek Tarifleri: Yemek tarifleri için bir forum alt yapısı kullanmanız saçma olur. Bu yüzden yine blog sitesi için ihtiyacınız olan yazılımı seçmelisiniz.
Buradan alan adını ve hosting paketinizi alın. WordPress için ilk etapta $19’lık bireysel hosting paketi yeterlidir. Menüden cloud hosting > Bireysel Hosting bağlantılarını takip ederek 19 dolarlık paketi satın alın. İlk alan adımızı alalım. Hosting paketini alırken alan ilk önce alan adımızı seçeceğiz. Alan adını ve hosting paketini aldıktan sonra mail adresimize bilgilerimiz gelecek.
Bilgilerimiz geldikten sonra Filezilla programını açıp sunucumuza bağlanıyoruz. Buradan ücretsiz wordpress blog uygulamasını indiriyoruz. .zip uzantılı dosyayı açıyoruz. WordPress klasörü içerisindeki dosyaları sunucumuzda bulunan public_html klasörüne yüklüyoruz.
Bize gelen sunucu bilgileriyle cPanel’imize giriş yapıyoruz ve yukarıda bahsettiğim şekilde veritabanı oluşturuyoruz. Oluşturduğumuz veritabanı bilgilerini kaydetmeyi unutmayın.
wordpress kurulumuna geçiyoruz. Kurulumu başlatabilmek için sitemize giriş yapmalıyız. Tarayıcıyı açarak alan adımıza girelim. Sitemizde wordpress dosyaları yüklü olduğu için otomatik olarak kurulum sayfasına yönelecektir. Kurulum sayfasında herşey Türkçe. Sadece veritabanı bilgilerinin olduğu sayfada sizi yönlendireceğim.
- Kullanıcı: strr_stus
- Veritabanı: strr_st
- Şifre: kopyalayıp saklamıştık.
Veritabanı bilgilerimizin yukarıdaki gibi olduğunu farz edersek resimdeki sayfaya aşağıdaki bilgileri giriyoruz.
- Veritabanı adı: strr_st
- Kullanıcı adı: strr_stus
- Parola: kopyalayıp saklamıştık.
- Tablo Ön Eki: Aynısı gibi kalsın
- Veritabanı sunucusu: localhost olarak kalsın
Kurulum aşamasında kullanıcı adı ve şifre belirleyeceğiz ve kurulum sonunda bizi wordpress yönetim paneline yönlendirecektir. Belirlediğimiz kullanıcı adı ve şifreyle yönetim paneline giriş yapıyoruz. İlk olarak sol alt köşede bulunan ayarlar menüsünü inceleyin ve düzenleyin.
wordpress blog sitemiz hazır. Güle güle kullanabilirisiniz. wordpress blog’ta yapmak istediğniz her şeyi kolaylıkla yapabilmeniz mümkün. Sadece araştırmanız yeterlidir.
Örnek proje Mac os destek sitesi: Destek sitesinde ziyaretçilerin sorular sorabilmesi gerekir. Bu sorular sayesinde kendi kendine gelişen bir sitemiz olacak. Tabi soru soracak bir kitleye erişene kadar ziyaretçi çekecek konular paylaşmamız gerekecek. Bu yüzden forum alt yapısı projemiz için daha uygun olacaktır. Bu konuda hazır blog uygulamaları gibi en iyi iki ücretsiz yazılımı değerlendirmeye alamıyoruz. Çok gelişmiş ücretsiz forum uygulamaları var fakat ben şimdiye kadar hiç birine ısınamadım. Bu yüzden size de önermeyeceğim.
Deneme amaçlı kurup kurcalamak isterseniz ücretsiz olan Smf ve Mybb forum uygulamalarını deneyebilirsiniz. WordPress kurulumundan hiç bir farklı yok. Yine veritabanı açıyoruz yine dosyaları sunucuya yüklüyoruz. Bu başlık daha çok hazır forum uygulamaları hakkında bilgi edinmeniz için faydalı olacaktır.
Önerebileceğim en güçlü forum uygulamaları
- İpb güçlü projeler için güçlü bir altyapı sağlar. Son bir senedir kendini yeniliyor. Bir iki ay sonra yeni sürümü satışa çıkacak diye düşünüyorum.
- XenForo çok güçlü ve hızlı gelişen bir sistemdir. Son dönemlerde en büyük forum siteleri altyapılarını XenForo olarak değiştirmiştir.
- Burning Board pek bilinmez, bende yeni tanıştım satın aldım ve kullanıyorum. Tek kelimeyle süper. En büyük avantajı yönetim panelinin sadeliğidir. Tamamiyle hakim olabileceğiniz güzel bir forum uygulamasıdır.
Forum sitesi için en uygun seçeneklerimiz bu üç uygulamadır. Bunların dışında Vbulletin gibi çok eski yazılımlarda var. Hiç kurcalamayın, bu üçlü arasında seçim yapabilirisiniz. Hepsinin Türkçe dil dosyaları ve Türkçe desteği var.
Devam edebilirsiniz…
Reklam yayını – Adsense
Yoruldum artık, yaz yaz bitmiyor. Kısa ve öz olmaya çalışacağım. Sitemizin kurulumunu yaptınız ve bir çok kaliteli içerik eklediniz. Günde 50-100 ziyaretçiniz var. Şimdi bu ziyaretçilerden para kazanmaya başlıyacaksınız
Ülkemizde ve dünyada bir çok reklam firması var. Tıklama oranına göre veya gösterim oranına göre ödeme yapan firmaları tercih etmelisiniz. Dediğim gibi bir çok firma var lakin tek bir öneride bulunacağım. Onay alması zor olan Adsense en iyisi ve güvenilir olanıdır.
Normalde reklam firmasının sitesine girip üye oluruz, sonra reklam kodumuzu alıp sitemize ekler para kazanmaya başlarız. Adsense’de durum bu kadar basit değil. Adsense başvurusu yapmanız gerekiyor. Başvurudan sonra uzun bir süre bekleyebiliriz. Eğer içerikleriniz kaliteliyse, siteniz hızlı ve kullanıcı odaklıysa onay almanız çok daha basit olur.
Adsense Başvurusu için ipucular: Gmail hesabınız onaylı olsun. Siteniz çok yeniyse başvuru yapmayın. Biraz ziyaretçisi olan en az 2-3 aylık site olsun.
İncelemek isterseniz bu bağlantıyı kullanabilirsiniz: Adsense
Zaten sitenizi açar açmaz reklam eklemenizin hiç bir anlamı yok. Bir kaç ay sitenizde çalışmalar yapın, ziyaretçi sayınızı arttırın. Sonra başvurumuzu yapar reklamınızı alırsınız. Sonrada reklam yerleşimi konularında araştırmalar yapar en doğru şekilde sitenize uygulayarak gerinizi arttırmaya çalışırsınız.
Zamanım olmadığı için arkama bakmadan hızlıca yazdım. Varsa hatam idare edin artık, başka işleriniz de var.
Konuyu uzun bulanlar için söylemek isterim. Bu konuda kullandığım başlıkların her biri binlerce sayfalık kitap olur.
Aklınıza takılan her şeyi sorabilirsiniz. Bol kazançlar..
Lütfen bu konuyu kaynak göstermeden yayınlamayın. Teşekkürler.
Güncelleme: 16.10.2018 Pazar (içeriğin ilk versiyonu 2015 yılına ait)
Uzun bir aradan sonra konuya bir teşekkür yazısı eklemek istedim.
Bildiğiniz gibi adım adım site kurma konusunu; oldukça basit bir şekilde, en ince noktalarına kadar sizlere aktarmaya çalıştım. Verilere ve geri dönüşlere göre fazlasıyla ilgi gördüğünü söyleyebilirim.
Dün ufak bir inceleme yaptım;
Gelen mail ve yorumlara istinadan söyleyebilirim ki, 400+ kişi bu konu aracılığıyla veya bu konudan destek alarak site sahibi oldu. Hiçbir şekilde iletişime geçmeden bu konudan faydalanarak site sahibi olan kişilerin 400’den çok çok daha fazla olduğuna eminim. Konu yayınlandığı tarihten bu güne kadar 2.800.000 kez görüntülendi. En önemlisi de, geri dönen ziyaretçi oranının oldukça yüksek olması. Bilmenizi isterim ki, tekliflere rağmen konuyu ticari amaçlara alet etmedim ve etmeyeceğim.
İlgilenen, yorum yapan, teşekkür eden, fikirlerime değer verip projesini yönlendiren herkese çok teşekkür ederim.
Bir cevap yazın